sebzeli sonbahar makarnası

mevsimlerle gelen lezzetler kitabının en sevdiğim özelliği yılın hangi ayında olursam olayım o ayın sebzelerini kullanan lezzetli tarifler içermesi. bu haftasonu da annemin patates köftesi dışında tijen hanım’ın kitabındaki tarifleri denedim. annem şimdi bir sonraki iftar davetinde benim işe gelmeme izin vermeyeceğini, yemekleri bana yaptıracağını söylüyor… kitaptan denediğim tariflerden biri de sebzeli sonbahar makarnası idi. makarna için gerekenler:

4 çorba kaşığı zeytinyağı

5-6 rendelenmiş domates

2 doğranmış soğan

5 diş doğranmış sarımsak

1 kuşbaşı doğranmış havuç

1 doğranmış dolmalık biber

1 doğranmış kırmızı biber

3 kuşbaşı doğranmış kereviz sapı (iyi ki çorba yaparken saplarını saklamışım)

1 paket burgu makarna veya spagetti

1 defne yaparağı

tuz, karabiber, kekik, fesleğen

bir de kitapdaki eğer malzemeler yoksa dert etmeyin, evde ne varsa onu koyun cümlesini çok seviyorum. tavada yağı ısıtıp soğan & sarımsağı 1-2 dakika kavurun. kereviz sapı, biber ve havucu ekleyip kapağı kapalı olarak 5 dakika daha kavurun. domates, tuz, defne ve diğer otları koyup arada karıştırarak domates suyunu çekene kadar pişirin. makarnayı tuzlu bol suda haşalyın, süzdürüp tabaklara koyun. her tabağa sostan 3-4 kaşık dökün. doğranmış maydanozla süsleyin. sos artarsa arpa şehriye veya bakilyat ekleyip çorba yapabilirsiniz…

lahana kavurma & kovalama

tariflerin aslı mevsimlerle gelen lezzetler kitabı’ndan. ama aşağıdaki versiyonları benim evdeki malzemelere göre yaptıklarım. lahana kavurma için 3-4 su bardağı şeritler halinde doğranmış lahana, 2 yarım halka halinde doğranmış havuç, 2 yarım halka halinde doğranmış soğan, 3 çorba kaşığı zeytinyağı, 1 paket maggie lezzetim (tarifin aslındaki köriyi bulamayınca bunu denedim), susam, tuz, kırmızı biber kullandım. yağı ısıtıp sırayla soğanları ve havuçları kavurdum. sonra susam hariç kalan malzemeyi ekleyip pişirdim. piştikten sonra da üzerine susam serptim. hepsi bu.

kovalama biraz daha uğraştırıcı bir yemek. önce 3 patlıcanı közledim. (tarifde 4 de çarliston biber var közlenecek ama ben sivri biberleri közlemeden kullandım) soğuyunca kabuklarını soyup ufak ufak doğradım. 3 çorba kaşığı zeytinyağını ısıtıp 1 yarım halka halinde doğranmış soğanı ve 4-5 diş doğranmış sarımsağı ve biberleri kavurdum. 2 domatesi kuşbaşı doğrayıp tencereye ilave ettim. en son patlıcanları ve tuzu ekleyip kısık ateşte pişirdim. pişince üzerine maydanoz serptiniz mi kovalama da hazır demektir…

antep kebabı

dün akşam (annemin yardımlarıyla) seyide teyze’den öğrendiğim antep kebabı’ndan yaptım. bu yemeğin tek zahmeti malzemeleri hazırlama aşaması. malzemeler hazır olunca gerisi kolay. önce köfte harcı: yarım kg. az yağlı kıyma (iki kere çekilmiş olursa daha iyi olur), 2 ekmek içi (ufalanmış), 1 yumurta, tuz, karabiber, maydanoz, yarım çay bardağı ay çiçek yağı. tüm malzemeleri iyice karıştırıp harcı yapın. eğer zamanınız varsa bir gece buzdolabında bekletin, yoksa siz diğer malzemeleri hazırlayana kadar buzdolabında dursun. diğer malzemeler 4 patlıcan, 8-10 sivribiber, 5-6 domates, 20-25 arpacık soğanı (veya 2-3 normal soğan), 1 baş sarımsak, yarım çay bardağı zeytinyağı. patlıcanları yıkayıp alacalı soyun. sivribiberlerin içlerini çıkarıp ikiye bölün. domatesleri soyup halka halka doğrayın, soğan ve sarımsakları da soyun. patlıcanları köfteyi hazırladıktan sonra soyacaksınız. köfte harcını çıkarıp yuvarlak köfteler yapın. patlıcanları alacalı soyun ama suya atmayın. fırın kabına bir patlıcan bir köfte olacak şekilde dizin. sonra soğan, sarımsak ve biber karışımını üzerlerine serin. en son olarak da domatesleri dizip yarım çay bardağı zeytinyağını gezdirin. üzerini alimünyum folyoyla kapatıp önceden ısıtılmış 250C fırının en alt sırasına yerleştirdiğiniz telin üzerine koyun. yaklaşık bir saat köfteler ve patlıcanlar pişene kadar pişirin. pişirme süresinin son on dakikasında alimünyum folyoyu çıkararak pişirin. (böylece üzerlerinin kızarmasını sağlamış oluyorsunuz…)

etli dolma

ablamin biz yaninda kaldigimiz sure icerisinde yaptigi harika yemeklerden biri. etli dolmayi yapmak icin tamami yarim kg. kurutulmus patlican ve dolmalik biber, 1 su bardagi pirinc, 5-6 adet kuru sogan,200 gr kiyma, sivi yag, nane, maydanoz, karabiber, tuz ve 1 yemek kasigi salca gerekiyor. kurutulmus biberleri ve patlicanlari yumusatmak icin kaynar sudan gecirin. diger malzemelerle ici yapin ve doldurun. yayvan bir tencereye dizip yarilarina gelecek kadar salcali sicak su ekleyin. orta ateste pisirin.

hünkar beğendi

annemin tarifine göre yapınca yemeğin patlıcanlı kısmı (beğendisi) biraz fazla geliyor. kalan patlıcanı siz ertesi gün üzerine limon sıkarak patlıcan salatası yapabilirsiniz.

1. Beşamel sos malzemesi:
   • 3-4 patlıcan
   • 3 çorba kaşığı un
   • 4 çorba kaşığı tereyağı
   • 2 su bardağı süt
   • 1 tatlı kaşığı tuz
2. Et malzemesi:
   • 1/2 veya 1 kg kuzu eti, şeritler halinde kesilmiş
   • 2 diş sarımsak,doğranmış
   • 1 çorba kaşığı un
   • 1 yemek kaşığı domates veya biber salçası
   • tuz
   • karabiber

Sosun hazırlanması:
1. Patlıcanları alimünyum folyoya sarıp ocağın üzerinde közleyin. Közlendikten sonra soyup ezin.
2. Un ve tereyağını kavurun.
3. Sütü azar azar yedirin.
4. Tuzu ekleyin.
5. Sosu ezilmiş patlıcanlarla karıştırın.
6. Tüm karışımı çukur bir tabağa alın.

Etin hazırlanması:
1. Etleri tavaya koyun ve suyunu çekene kadar az sıvıyağ ile pişirin.
2. Unu ekleyin.
3. Sarımsakları ve salçayı da ilave ettikten sonra tuz ve karabiberle lezzetlendirin.
4. Etleri bir borcama koyun.

Servis yaparken tabağa ilk önce beğendisini (sosunu) koyun. sonra beğendinin tam ortasına gelecek şekilde eti yerleştirin.

4 kişilik

atom köfte

yarın hepimizin korkarak beklediği kar yağmazsa üniversite arkadaşlarım bize gelecekler. ben de son birkaç günü, mutfağa girmeden yarın için yapacaklarımı düşünerek geçirdim. ama bütün hafta boyunca siteye sadece 2 gün tarif yazmış olmamak için de annemin dün yaptığı atom köftenin tarifini yazacağım. bu aslında bildiğimiz rostonun tek kişilik porsiyonlar halinde hazırlanmış olanı. rostoyo göre en iyi tarafı da bütün eti pişirmek yerine sadece pişireceğiniz kadarını kızartıp kalanı buzdolabında muhafaza edebilmeniz.

1. Köfte malzemeleri:
   • 250 gr kıyma
   • 100 gr kaşar peyniri rendesi
   • 2 soğan, yemeklik doğranmış
   • 3 dilim ekmek içi, ufalanmış
   • tuz
   • karabiber
2. Köftenin içi için:
   • 3 yumurta, haşlanmış
3. Kızartmak için:
   • 1 yumurta
   • galete unu
   • sıvıyağ
4. Sos malzemeleri:
   • 2 defne yaprağı, ufalanmış
   • 1 yemek kaşığı üzüm sirkesi
   • 2 su bardağı domates suyu

Hazırlanması:

1. Geniş bir kaba 250 gr kıymayı, 100 gr kaşar peyniri rendesini, 2 soğanı, 3 dilim ekmek içini, tuzu ve karabiberi koyup karıştırarak köfte harcı hazırlayın.

2. Harcı mutfak robotundan geçirerek iyice karışmalarını sağlayın.

3. Ayrıca haşladığınız 3 yumurtanın her birini dörde bölün.

4. Köfteden parçalar alıp elinizle düzeltin. İçine bir parça yumurtayı koyun. Köfteyi kapatıp elinizle 3 parmak kalınlığında bir elips (yumurta) şekli verin. Tüm kıyma harcını bu şekilde bitirin.

5. Bir yumurtayı ayrı bir kapta beyazı ve sarısıyla birlikte çırpın. Ayrı bir kaba galete unu serpin. Bu arada kızartma tavasına sıvıyağ koyup yağı kızdırın.

6. Köfteleri sırayla yumurtaya ve galete ununa batırarak kızartın.

7. Yanına sos yapmak isterseniz 2 ufalanmış defne yaprağını, 2 su bardağı domates suyunu ve 1 kaşık sirkeyi küçük bir tavada karıştırarak ısıtın. Köftelerin yanına bir kaşık sos koyarak servis yapın.

etli taze bakla

aslında tarife “mevsimin en taze sebzelerinden biri de bakla” diye başlamayı düşünüyordum ama internetten tam mevsimini ararken engin akın’ın bakla ve enginar başlıklı harika yazısını bulunca onun linkini vermeyi daha uygun buldum… (yazıyı okumak için siteye üye olmak gerekiyor…)malzemeler:

• yarım kg taze bakla
• 1 limonunun suyu
• 1 yemek kaşığı un
• 1 litre soğuk su
• 2 baş soğan
• yarım çay bardağı zeytinyağı
• 200 gr kıyma
• 1 yemek kaşığı domates salçası
• kaynar su
• 1 kesme şeker
• tuz
• yarım demet kıyılmış dereotu

hazırlanması:
1. baklaların kılçıklarını ayırıp yıkayın ve herbirini ikiye bölün.

2. genişce bir kaseye yarım limon suyu, 1 yemek kaşığı un ve 1 litre soğuk su koyun. baklaları bu suyun içinde bekletin.

3. 2 soğanı yemeklik doğrayıp tencereye alın. yarım çay bardağı zeytinyağı ve 200 gr kıyma ile birlikte kıyma bıraktığı suyu çekene kadar kavurun. tencereye 1 yemek kaşığı domates salçası ekleyip 1-2 defa çevirin.

4. baklaları süzgeçle kaseden çıkarıp tencereye ekleyin. 2-3 dakika kavurun. üzerlerine çıkacak kadar kaynar su ekleyin. yarım limon suyunu ve 1 kesme şekeri de tencereye ilave edin.

5. tencerenin ağzını alüminyum folyo ile kapatıp, arasıra kontrol ederek, yarım saat-45 dakika pişirin. pişmesine yakın tuzu ve kıyılmış dereotunu ekleyin.

6. piştikten sonra 10 dakika dinlendirip yoğurtla servis yapın.

bahçıvan kebabı

menünün ana yemeği bahçıvan kebabı. bu tarifteki havuç ve patatesleri kızartmak yerine isterseniz haşlayarak da kullanabilirsiniz. ama kızartılınca daha lezzetli oluyor…malzemeler:

• 1 kg kuzu kuşbaşı et
• 2 baş kuru soğan, yemeklik doğranmış
• 2 yemek kaşığı zeytinyağı
• 1 yemek kaşığı salça
• 2 havuç, küp küp doğranmış
• 2 patates, küp küp doğranmış
• 3-4 sivribiber, ikiye bölünmüş
• 3 domates, soyulup dilimlenmiş
• 1-2 tatlı kaşığı tuz

hazırlanması:
1. kuşbaşı etin fazla yağlarını temizleyip yemeklik doğranmış 2 soğan ve 2 yemek kaşığı zeytinyağı ile birlikte tencereye alın. arasıra karıştırarak et bıraktığı suyu çekene kadar pişirin.

2. 1 yemek kaşığı salçayı bir kase kaynamış suyun içinde sulandırın ve etlerin üzerine dökün. (etlerin kendi sularını çektiklerinden emin olmadan salçayı eklemeyin. aksi taktirde suyu bulanık olur.) 1-2 defa karıştırın. daha sonra etlerin hizasına kadar kaynamış su ekleyin. (yüze yüz)

3. bu arada küp şeklinde doğranmış havuçları ve patatesleri yarım kızarmış olacak şekilde yağdan geçirin. kevgirde veya bir kağıt havlunun üzerinde yağlarını süzdürün.

4. etleri fırın kabına boşaltın. sebzeleri üzerlerine yayın. üstlerini sivribiber ve domatesle süsleyin. fırın kabının üzerini alümnyum folyoyla kapatın.

5. servis yapmaya 10-15 dakika kala önceden ısıtılmış fırına koyun. (böylece yememk hem ısınmış hem de demlenmiş oluyor)

6. pirinç pilavı ile servis yapın.

8 kişilik

haluj

haluj, bir çerkez yemeği. bu yemek hemen hemen tüm çerkez topluluklarında farklı adlarla da olsa (mantaz, psıhalve, vb.) pişirilmekte. aynı yemek anadolu’nun bazı bölgelerinde “hinkal” adıyla da geçiyor. ama asıl ilginç olan; polonya’da da aynı haluj’a benzeyen pierogi isimli bir yemeğin bulunması…malzemeler:

1. hamur malzemeleri:
   • 750 gr un
   • 1,5 tatlı kaşığı tuz
   • ılık su
2. iç malzemeleri:
   • 1 baş kuru soğan
   • yarım çay bardağı zeytinyağı
   • 1 yemek kaşığı pulbiber
   • 1,5 kg patates, haşlanmış ve püre haline getirilmiş
3. sos malzemeleri:
   • 3 yemek kaşığı tereyağı
   • 3 tatlı kaşığı pulbiber
   • yoğurt

hazırlanması:
1. 750 gr unu ve 1,5 tatlı kaşığı tuzu karıştırın. ılık suyu azar azar ekleyerek poğaça hamurundan biraz daha sert (mantı hamuruna yakın) bir hamur yapın. hamuru 3 bezeye ayırın ve bezelerin üzerine nemli bez örterek 10 dakika dinlendirin.

2. 1 baş kuru soğanı yemeklik doğrayın, tavaya alıp yarım çay bardağı zeytinyağında soğanları öldürün. 1 yemek kaşığı pulbiberi ekleyip karıştırın. püre haline getrilmiş patateslerle pulbiberli soğanları karıştırın.

3. dinlendirilmiş hamur bezelerinin her birini 2 mm kalınlığında (mantıdan biraz daha kalın) 40 cm çapında açın. bunlardan daireler kesin. (daireler için en işe yarayanı nescafe kavanozlarının kapağı)

4. dairelerin içine 1 tatlı kaşığı patatesli içten koyun. dairelerin orijinal kapatma şekli alttaki resimdeki gibi saç örgüsü ama siz iki ucunu birleştirip sıkı sıkı bastırarak da kapatabilirsiniz. (hamurların tamamen yapıştığından emin olun, yoksa patatesler dökülebiliyor.) halujları kağıt havlu serilmiş bir tepsiye birbirlerine değmeyecek şekilde dizin.

5. derince bir tencereye 2-3 litre su koyarak kaynatın. su kaynayınca bir tatlı kaşığı tuz atın. her bezeden çıkan halujları arasıra tahta kaşıkla karıştırarak tek seferde haşlayın. (tencerenin ağzını kapatmayın.) pişen halujları kevgirle sudan alın.

6. sos için tereyağını eritip pulbiberle karıştırın. servis tabağındaki halujları bu sosla karıştırın ve yoğurtla servis yapın.

zeytinyağlı yaprak sarması

yaprak sarması bizde bayram günlerinin önemli ikramlarından biri. annem her bayram birkaç gün önceden 1-2 tencereyi sarmayla doldurup gelen misafirlere ikram ediyor… birkaç sene önce annemle babamın yurtdışında olduğu bir bayramda biz de ablamla bu geleneği sürdüreceğiz diye arefe gecesi oturup bir tencere yaprak sarması yapmıştık. şimdi ne zaman bu yemeği görsem aklıma, ablamla anneminki gibi sarma yapmaya çalışmamız geliyor…malzemeler:

• 4-5 adet kuru soğan
• 1 çay bardağı zeytinyağı
• 1,5-2 yemek kaşığı çam fıstığı (dolmalık fıstık)
• 2 su bardağı pirinç
• 1 yemek kaşığı kuru nane
• 1-1,5 tatlı kaşığı karabiber
• 1 tatlı kaşığı tarçın
• 2 kesme şeker
• 2 yemek kaşığı kuş üzümü
• yarım limonun suyu
• 1 su bardağı kıyılmış maydanoz
• 1 tatlı kaşığı tuz
• 1 çay bardağı kaynamış su
• yarım kg salamura asma yaprağı
• yarım çay bardağı zeytinyağı
• 2 su bardağı kaynamış su

hazırlanması:
1. 4-5 kuru soğanı yemeklik doğrayıp, 1 çay bardağı zeytinyağı ve 1,5-2 yemek kaşığı dolmalık fıstık ile (fıstıklar pembeleşene kadar) kavurun.

2. 2 su bardağı pirinci yıkayıp soğanlara ekleyin. 1-2 dakika daha kavurun. sonra sırasıyla tencereye 1 yemek kaşığı kuru nane, 1,5 tatlı kaşığı karabiber, 1 tatlı kaşığı tarçın, 2 kesme şeker, 2 yemek kaşığı kuş üzümü, yarım limonun suyu ve 1 su bardağı kıyılmış maydanoz ekleyip karıştırın. tencereye 1 tatlı kaşığı tuzu ve 1 çay bardağı kaynamış suyu ilave edin. çok kısık ateşte pirinçler suyu çekene kadar demlendirin. pirinçler suyu çekince tencerenin altını kapatıp soğutun.

3. diğer tarafta yarım kg salamura asma yaprağını ılık suyla – 4-5 kez suyu değiştirerek – yıkayın. yaprakları iki avucunuz arasında sıkarak sudan çıkartın. her bir yaprağı avucunuz içine alın, ortasına 1 tatlı kaşığı içten koyun. yaprağı sigara böreği gibi sarın.

4. pişireceğiniz tencerenin dibine bir sıra yaprak serin (böylece dibi tutmaz). üzerlerine sarmaları dizin. en sonunda üzerlerine bir sıra daha yaprak kapatıp yarım çay bardağı zeytinyağı gezdirin. (ekşi olsun isterseniz yarım limon suyu da ekleyebilirsiniz)

5. yaprakların üzerine bir tabak kapatın ve 2 su bardağı kaynamış su ekleyin. tencereyi ateşe koyun. su kaynamaya başlayınca ateşi kısıp 30 dakika pişirin. piştikten sonra sarmaları soğutup servis tabağına dizin. limon dilimleri ve maydanoz yaprakları ile süsleyip servis yapın.